Noter İşlemlerinde Sağlık Raporu Uygulamasına Açıklama

Türkiye Noterler Birliği (TNB), noter işlemleri sırasında belli bir yaşın üzerindeki kişilerden sağlık raporu istenmesine ilişkin kamuoyunda yer alan tartışmalar üzerine yazılı bir açıklama yaptı. Birlik, işlem ehliyetinin doktor raporuyla saptanmasının mevzuatta yer aldığını ve bu değerlendirmenin tamamen noterin takdir yetkisi kapsamında bulunduğunu belirtti.

TNB açıklamasında, basında yer alan ve belirli yaş grubundaki kişilerden herhangi bir değerlendirme yapılmaksızın sağlık raporu istendiği, bunun ayrımcılık sayıldığı yönündeki haberlerin kamuoyunda farklı yorumlara yol açtığına dikkat çekildi. Bu haberlerin noterlik kurumunun saygınlığını zedeleyebilecek nitelikte olduğu ifade edildi.

Açıklamada, Noterlik Kanunu’nun 72. maddesi ile Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 91. maddesinin noterlere, işlem ilgililerinin ehliyet, yetenek ve irade durumunu öğrenme ve değerlendirme yükümlülüğü verdiği hatırlatıldı. Bu kapsamda, noter tarafından işlem ehliyeti konusunda bir tereddüt oluşması halinde, herhangi bir yaş sınırına bağlı olmaksızın temyiz kudreti ve işlem ehliyetinin doktor raporuyla tespitinin istenebileceği vurgulandı.

Türkiye Noterler Birliği, bu uygulamanın objektif bir yaş sınırına dayanmadığını, her işlemin kendi özelinde değerlendirildiğini ve yerleşik yargı kararlarının da noterin takdir yetkisini doğruladığını kaydetti. Doktor raporu istenmesinin zorunlu bir uygulama olmadığı, her somut olayda noterin değerlendirmesine bağlı olduğu belirtildi.

Açıklamada ayrıca, noter tarafından sağlık raporu talep edilmesinin yalnızca hukuki işlemin güvenliğini sağlamak amacı taşımadığı, aynı zamanda işlem taraflarının ileride hak kaybına uğramaması, işlemlerin sakatlanmaması ve olası hukuki ihtilafların önlenmesi için bir koruma mekanizması olarak öngörüldüğü ifade edildi.

Basında yer alan bazı haberlerde münferit olayların tüm noterlik uygulamalarını bağlayan genel kurallar gibi sunulmasının kamuoyunu yanıltıcı nitelik taşıdığı belirtilirken, noterlerin önleyici hukukçuluk misyonunu yerine getiren kamu görevlileri olduğu vurgulandı. TNB, noterlik kurumunun tarafsızlık, hukuki güvenlik ve güven esasına dayanan köklü bir müessese olduğunun altını çizdi.