Vatandaşlık Maaşı 2026: Kimlere Verilecek, Şartları Ne? Ne Kadar Olacak?
Vatandaşlık maaşı 2026’da başlıyor. Geliri asgari ücret altında kalan hanelere destek ödemesi yapılacak. Şartlar, kapsam ve ödeme miktarı netleşiyor.
Türkiye’de sosyal yardım sistemini kökten değiştirmesi beklenen “vatandaşlık maaşı”, 2026 yılında pilot olarak hayata geçirilecek. Geliri asgari ücret seviyesinin altında kalan hanelere devlet tarafından tamamlayıcı destek ödemesi yapılacak. Çalışma, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yürütülüyor.
Model, mevcut dağınık sosyal yardım programlarını tek çatı altında toplayarak ihtiyaç sahibi hanelere asgari gelir güvencesi sağlamayı hedefliyor.
Vatandaşlık maaşı nedir?
Vatandaşlık maaşı, belirlenen gelir sınırının altında kalan hanelere devlet tarafından fark kadar ödeme yapılması esasına dayanıyor. Evde gelirin asgari ücreti karşılamadığı durumlarda devlet, eksik kalan tutarı tamamlayacak.
Ekonomist Prof. Dr. Abdulkadir Develi, sistemi “gelir tamamlayıcı aile destek modeli” olarak tanımlıyor ve uygulamanın istihdamı engellemeyecek şekilde tasarlandığını ifade ediyor. Ailede en az bir kişi iş gücüne katıldığında destek otomatik olarak sonlanacak.
Kimlere verilecek?
Vatandaşlık maaşı, gerçekten ihtiyaç sahibi olduğu tespit edilen tüm haneleri kapsayacak.
Buna göre:
Geliri asgari ücretin altında olan aileler
Evde kimsenin çalışmadığı haneler
Sosyal güvencesi sınırlı olan bireyler
Yalnız yaşayan vatandaşlar
Geliri asgari seviyeyi karşılamayan emekliler belirlenen kriterlere göre sistemden yararlanabilecek.
Prof. Develi, “Yalnız yaşayan vatandaşlar da bu kapsama alınabilir. Burada temel kriter, hane gelirinin belirlenen sınırın altında olmasıdır” diyor.
Şartlar nasıl olacak?
Detayların resmi açıklamayla netleşmesi bekleniyor ancak mevcut taslakta öne çıkan şartlar şöyle:
Hane gelirinin asgari ücretin altında olması
Ailede kimsenin düzenli çalışmıyor olması
Gelirin belgelenebilir şekilde tespit edilmesi
Hane geliri arttığında destek ödemesinin otomatik kesilmesi
Devlet, destek verilen hanelerde iş gücüne katılabilecek bireylerin istihdama yönlendirilmesi için rehberlik sağlayacak.
Ödeme tutarı ne kadar olacak?
Kesin rakam henüz açıklanmadı ancak sistemin mantığı “gelir tamamlama” üzerine kurulu. Örneğin:
Asgari ücret 25.000 TL
Hane geliri 20.000 TL
→ Devlet desteği: 5.000 TL
Ödeme miktarı, yıllık gelir sınırına ve asgari geçim rakamına göre belirlenecek.
Pilot uygulama hangi illerde başlayacak?
2026 yılında vatandaşlık maaşı önce bir veya iki pilot ilde uygulanacak. Pilot sonuçları değerlendirildikten sonra ülke geneline yayılması planlanıyor. Çalışma, Cumhurbaşkanlığı’nın 2026 Programı’nda yer alan sosyal yardım reformunun bir parçası.
Yaş sınırı olacak mı?
Mevcut bilgilere göre uygulamada yaş sınırı bulunmayacak. Gençler, yaşlılar, engelliler ve tek yaşayan bireyler gelir kriterini sağladığı sürece destekten yararlanabilecek.
Ne zaman başlayacak?
Taslağın 2025 yılı içinde tamamlanması, 2026’nın ilk aylarında pilot uygulamanın devreye alınması öngörülüyor. Ülke geneline yayılması ise pilot sonuçlarına ve teknik altyapının hazırlanmasına bağlı olacak.
